Bắt đầu từ cuối tháng 3-2019, người dân sống tại đường Minh Lang, phường Tiên Cát, từ ngạc nhiên đến thích thú khi 66 cây cột điện dọc con đường này bỗng “nở hoa”. Những bông hoa đủ màu sắc, được vẽ lên bởi những bàn tay khéo léo của các giáo viên mỹ thuật trên địa bàn. Đây là ý tưởng của Đoàn phường nhằm tạo mỹ quan đô thị cũng như hạn chế nạn dán quảng cáo, tờ rơi dày đặc lên những thân cột điện. Cách làm này đã nhận được sự ủng hộ của Đảng ủy, UBND phường cũng như mọi tầng lớp nhân dân. Ngay sau đó, những “bông hoa” này chính thức được nhân rộng. Từ tuyến phố nhỏ Minh Lang, lan đến những ngõ xóm, ra ngoài đại lộ và sang các phường bạn. Đến giờ, đã có gần 400 cột điện trải dài hơn 5km trên trục đường Hùng Vương qua các phường Tiên Cát, Gia Cẩm, Nông Trang đã được thay áo mới với đa dạng sắc màu từ hoa lá, chim chóc, đến phố cổ, đô thị hiện đại và thậm chí là cả con người. Nhiều tác phẩm phối màu hòa hợp, bố cục rõ ràng, gây ấn tượng mạnh với nhiều người.
Không chỉ những cột điện được biến hóa đầy màu sắc, các bức tường khô vôi, tróc lở, cũng trở nên sinh động nhiều lần qua đôi bàn tay khéo léo của các học sinh trường THPT Việt Trì. Ý tưởng về công trình nghệ thuật này là của các thầy cô giáo và các em học sinh được nhen nhóm từ đầu năm học. Song, phải đợi đến tháng 3, công trình mới được thực hiện. Sau một thời gian ngắn, những tác phẩm đẹp mắt và ý nghĩa đã được ra đời. Trao đổi với cô giáo Hoàng Thị Thùy Linh, nguyên Bí thư Đoàn Trường THPT Việt Trì, được biết: “Những bức vẽ này ngoài việc làm sạch tường, làm đẹp thêm cho cơ sở vật chất nhà trường, còn phát huy năng lực hội họa của học sinh. Mỗi chi đoàn được phân một ô tường để trang trí. Việc làm này đã giúp các em hứng thú hơn khi đến trường, cũng như gắn bó với trường lớp hơn. Ngoài ra, khi được phân công vẽ tranh, tính trách nhiệm của các em được nâng cao lên rất nhiều. Có nhiều lớp vẽ quên cả nghỉ trưa để kịp tiến độ”. Công trình nghệ thuật này đã nhận được sự hưởng ứng và ủng hộ nhiệt tình từ các bậc phụ huynh cùng người dân sống xung quanh trường, tạo được hiệu ứng tích cực và được đề nghị nhân rộng mô hình đến các trường trong toàn tỉnh.
Nằm trong quy hoạch dự án nâng cấp, cải tạo hồ Đồng Cận (thuộc công viên Văn Lang), con đường đi vào Khu 4, phường Gia Cẩm, nay đã được khoác trên mình một chiếc áo mới rực rỡ. Hai bức bích họa dài khoảng 300m, với những khung cảnh khắc họa vẻ đẹp đặc trưng của trung du miền núi phía Bắc, đã được nhóm họa sĩ vẽ tranh tường Hiên Đỗ kỳ công hoàn thành chỉ trong thời gian ngắn. Những đồi chè bát úp Long Cốc, ruộng bậc thang chín vàng Mù Cang Chải, thác Bản Giốc, rừng cọ, đồi chè sống động hiện lên theo từng nét cọ của họa sĩ. Con đường bích họa này là ý tưởng của một đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh khi đi khảo sát tiến độ công trình. Sau khi hoàn thành, cả con đường đã trở thành điểm nhấn đẹp, mới lạ, tô điểm thêm cho công trình hồ Đồng Cận nói riêng và thành phố nói chung. Rất nhiều người đã đến đây chụp ảnh, “check in”, nhiều ý kiến còn cho rằng, con đường này sẽ trở thành “hình ảnh đại diện” mới của thành phố.
Nhờ sự nỗ lực của chính quyền và sự chung tay của những cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, những công trình nghệ thuật được xây dựng bằng nguồn vốn xã hội hóa (XHH) như thế này được đưa vào thực hiện để làm cho thành phố từng ngày đổi thay tươi đẹp.
Được biết, ngoài nguồn kinh phí có hạn mà Thành đoàn cung cấp về cho mỗi phường để thực hiện công trình vẽ tranh lên chân cột điện, mỗi phường sẽ đứng ra kêu gọi các nhà tài trợ để mở rộng quy mô của công trình. Phường Gia Cẩm là một ví dụ, nhìn thấy những tác phẩm nghệ thuật độc đáo trên những cây cột điện đơn điệu, thẳng tắp cùng những lợi ích của việc vẽ tranh này mang lại, một mạnh “thường quân” đã đứng ra đầu tư cho công trình này để tất cả cột điện trong từng ngõ ngách, con phố của phường đều được khác lên mình một màu áo mới. Những cá nhân, đoàn thể khác, như hội cựu chiến binh, đoàn thanh niên hay người dân quanh khu vực không góp của thì góp công, góp sức bóc dỡ tờ rơi quảng cáo, làm sạch cột điện, sẵn sàng đợi các họa sĩ đến tô điểm.
Từ những công trình nghệ thuật nhỏ nơi cổng trường THPT Việt Trì hay đến cả một công trình lớn như bức bích họa ở con đường hồ Đồng Cận đều là thành quả từ công tác XHH mà nên. Những chi phí để mua màu sơn phủ hay dụng cụ vẽ tranh của các em học sinh đều được trích từ quỹ đoàn, quỹ lớp hoặc phụ huynh ủng hộ. Còn con đường bích họa là sự đồng lòng nhất trí của dân cư khu 4. Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Tân - Trưởng khu 4, phường Gia Cẩm cho biết: “Từ khi con đường này được làm lại và lên ý tưởng vẽ tranh, nhân dân khu 4 phấn khởi lắm. Đây là công trình không nằm trong dự án cải tạo hồ, nên bà con đồng lòng nhất trí cùng đóng góp, cùng xây dựng. Con đường đi vào nhà mình đẹp đẽ, sạch sẽ thì ai chẳng vui”. Từ sự đồng lòng này, ngay từ những ngày đầu di dời từng viên gạch, tảng đá, xây lát lại bức tường, các hộ dân đã cùng chung tay, vận động và kêu gọi góp công, góp sức, góp cả tiền bạc để sớm hoàn thành con đường bích họa như hiện nay.
Có thể thấy, XHH những công trình tuy nhỏ nhưng đem lại hiệu quả rất lớn. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng về tài chính, nhân lực cho chính quyền địa phương mà còn góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Huy động nguồn lực XHH không chỉ đơn giản là giải quyết vấn đề nguồn lực, đáp ứng nhu cầu phát triển trong bối cảnh nguồn vốn đầu tư công ngày càng hạn hẹp, mà còn là một hình thức để cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân trong tỉnh được tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng hạ tầng xã hội, kiến tạo cuộc sống của chính mình ngày càng tươi đẹp hơn./.